ชื่อ ศาสตราจารย์ไชยยศ เหมะรัชตะ
วัน เดือน ปี เกิด วัน ที่ ๒๓ ธันวาคม พ.ศ . ๒๔๘๙
ราชบัณฑิต
โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเมื่อวันที่ ๒๗ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ สาขาวิชากฎหมายเอกชน ประเภทวิชานิติศาสตร์ (ปัจจุบัน สาขาวิชากฎหมายแพ่ง ประเภทวิชานิติศาสตร์) สำนักธรรมศาสตร์และการเมือง
ตำแหน่งสำคัญในราชบัณฑิตยสถาน/ราชบัณฑิตยสภา
- ราชบัณฑิตที่ปรึกษา (พ.ศ. ๒๕๔๔-๒๕๔๖)
- กรรมการ ในคณะกรรมการกิจการสำนักงานราชบัณฑิตยสภา(พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๒)
- กรรมการ ในคณะกรรมการส่งเสริมกิจการราชบัณฑิตยสถาน(พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๒)
- ประธานกรรมการ ในคณะกรรมการบัญญัติศัพท์นิติศาสตร์(พ.ศ. ๒๕๔๘-๒๕๕๖)
ประวัติการศึกษา
- นิติศาสตรบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (พ.ศ. ๒๕๑๒)
- นิติศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (พ.ศ. ๒๕๑๕)
- MASTER OF LAWS (LL.M.) มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย สหรัฐอเมริกา(พ.ศ. ๒๕๑๘)
- ปริญญาวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร (พ.ศ. ๒๕๔๐)
ประวัติการทำงานวิชาชีพ
- กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการข้าราชการพลเรือนในมหาวิทยาลัย (กม.) (พ.ศ. ๒๕๓๕-๒๕๔๗)
- กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการอุดมศึกษา ( กกอ .) (พ.ศ. ๒๕๔๗-๒๕๕๑)
- กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) (พ.ศ. ๒๕๔๒-๒๕๔๖)
- กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ปปส.) (พ.ศ. ๒๕๓๘-๒๕๓๙)
- สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ และกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ(พ.ศ. ๒๕๕๐)
- นายกสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร ( พ.ศ . ๒๕๕๒ – ๒๕๖๑)
- นายกสภามหาวิทยาลัยราชพฤกษ์ ( พ.ศ . ๒๕๕๗ – ปัจจุบัน )
ผลงานวิชาการ
- กฎหมายว่าด้วยสัญญา. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย , ๒๕๓๕
- กฎหมาย ว่า ด้วย นิติกรรม . พิมพ์ ครั้ง ที่ ๒ . กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๓๕.
- สารานุกรมกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยนิติกรรมสัญญา , ประกันภัยลิขสิทธิ์. กรุงเทพฯ : บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง , ๒๕๔๐
- ลักษณะของกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญาพื้นฐานความรู้ทั่วไปลิขสิทธิ์สิทธิบัตรเครื่องหมายการค้า ความลับทางการค้า เซมิคอนดัคเตอร์ซีปพันธุ์พืชใหม่. กรุงเทพฯ : นิติธรรม, ๒๕๓๙.
- มาตรการทางกฎหมายในการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน. กรุงเทพฯ :นิติธรรม, ๒๕๔๐.
- กฎหมายว่าด้วยประกันภัย. กรุงเทพฯ : นิติธรรม , ๒๕๓๙
เกียรติคุณที่ได้รับ
- โล่เกียรติคุณ “ศิษย์เก่าสาธิตประสานมิตรดีเด่น” ( พ.ศ . ๒๕๓๙ )
- โล่เกียรติคุณ “นิติศาสตร์จุฬาฯ ดีเด่น” จากสมาคมนิสิตเก่านิติศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (พ.ศ. ๒๕๓๙)
- โล่เกียรติคุณ “ผู้เขียนเอกสารวิจัยส่วนบุคคลในเกณฑ์ดีเด่น”วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร (พ.ศ. ๒๕๓๙-๒๕๔๐)
- โล่เกียรติคุณ “นิสิตเก่ารัฐศาสตร์ จุฬาฯ ดีเด่น” จากสมาคมนิสิตเก่ารัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (พ.ศ. ๒๕๔๑)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.) (5 ธันวาคม 2521)
- ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (ท.ม.) (5 ธันวาคม 2526)
- ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.) (5 ธันวาคม 2530)
- ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.) (5 ธันวาคม 2531)
- ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.) (5 ธันวาคม 2534)
- มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.) (5 ธันวาคม 2537)
- เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.) (5 ธันวาคม 2541)
- มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.) (5 ธันวาคม 2542)
- เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (29 กันยายน 2552)
- เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (29 กันยายน 2552)
- ทุติยดิเรกคุณาภรณ์ (28 กรกฎาคม 2566)
ศาสตราจารย์ไชยยศ เหมะรัชตะ ศาสตราจารย์ระดับ 11 คนแรกทางนิติศาสตร์ ดำรงตำแหน่ง ราชบัณฑิต สาขากฎหมายแพ่ง สำนักธรรมศาสตร์และการเมือง เป็นผู้มีความรู้อันประจักษ์ชัดด้วยผลงาน ที่โดดเด่น ด้านกฎหมายและการอุดมศึกษาของประเทศ ได้รับพระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา ที่น่าภาคภูมิใจยิ่ง
งานที่ราชบัณฑิตยสภา เริ่มช่วยงานที่ราชบัณฑิตยสภาตั้งแต่ พ.ศ. 2526 โดยเป็นผู้แทน คณะนิติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในคณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์กฎหมายไทย หลังจากนั้นดำรงตำแหน่งภาคีสมาชิกเมื่อ พ.ศ. 2531 และเป็นราชบัณฑิต สาขากฎหมายแพ่ง สำนักธรรมศาสตร์และการเมืองเมื่อ พ.ศ. 2539 อายุ 50 ปี (เกิด 23 ธันวาคม พ.ศ. 2489) ราชบัณฑิตที่ปรึกษา พ.ศ. 2544 – พ.ศ. 2546 กรรมการส่งเสริมกิจการราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2550 – พ.ศ. 2552 กรรมการกิจการสำนักงานราชบัณฑิตยสภา พ.ศ. 2558 – พ.ศ. 2562 และเป็นประธานกรรมการบัญญัติศัพท์นิติศาสตร์ พ.ศ. 2548 – พ.ศ. 2556 รวมทั้งเป็นผู้เขียนบทความวิชาการในวารสารราชบัณฑิตยสภา และเขียนคำศัพท์กฎหมายไทยในสารานุกรมไทยฉบับราชบัณฑิตยสถานอีกด้วย
ตำราและวิจัย มีตำรากฎหมาย อาทิ กฎหมายว่าด้วยนิติกรรม สัญญา ประกันภัย ทรัพย์สินทางปัญญา กฎหมายกับการประกอบวิชาชีพสารนิเทศศาสตร์ รวมทั้งผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กฎหมายการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน กฎหมายสิ่งแวดล้อมและกฎหมายคุ้มครองเด็กและเยาวชน
ด้านการอุดมศึกษา ดำรงตำแหน่งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการข้าราชการพลเรือนในมหาวิทยาลัย (กม.) พ.ศ.2535 – พ.ศ. 2547 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการอุดมศึกษา (กกอ.) พ.ศ. 2547 – พ.ศ. 2551 เป็นกรรมการสภามหาวิทยาลัย 18 แห่ง ดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนครและมหาวิทยาลัยราชพฤกษ์ ได้รับปริญญานิติศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากมหาวิทยาลัย 7 แห่ง
กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ปปส.) พ.ศ. ๒๕๓๘ – พ.ศ. ๒๕๓๙ กรรมการผู้ทรงคณวุฒิในคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) พ.ศ. ๒๕๔๒ – พ.ศ. ๒๕๔๖ โดยขณะที่เป็นกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ปปส.) ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นประธานกรรมการยกร่างพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน ซึ่งนับเป็นมาตรการที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อสังคมและประเทศชาติ
ด้านนิติบัญญัติ เป็นสมาชิกสมัชชาแห่งชาติ พ.ศ.2549 สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 กรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 และประธานคณะอนุกรรมาธิการจัดทำร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ
ด้านสังคม เป็นนายกสมาคมผู้ก่อตั้ง 3 สมาคม คือ สมาคมศิษย์เก่าประถมสาธิตประสานมิตร สมาคมศิษย์เก่ามัธยมสาธิตประสานมิตรและสมาคมศิษย์เก่าสาธิตประสานมิตร รวมทั้งนายกสมาคมนิสิตเก่านิติศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ มหาวชิรมงกุฎ พ.ศ. 2537 , มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก พ.ศ. 2542 , เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา พ.ศ. 2552 และทุติยดิเรกคุณาภรณ์ พ.ศ. 2566
ศาสตราจารย์ ไชยยศ เหมะรัชตะ ดำเนินชีวิตเป็นแบบอย่างที่ดีแก่อนุชน ด้วยแนวทางการปฏิบัติตนอยู่ในคุณธรรม มีความสุจริตเป็นที่ตั้ง ใช้ชีวิตอย่างรอบคอบ ในทางวิชาการ เป็นผู้ให้วิชาความรู้แก่ศิษย์และสาธารณชนอย่างเต็มที่ มีความสนใจความรู้ใหม่ ๆ และให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ตลอดชีวิต ทั้งดำรงตนเป็นแบบอย่างที่ดีเป็นผู้นำทางสังคม ที่สร้างความสงบสุข ความสามัคคีแก่สังคมและประเทศชาติอย่างอเนกอนันต์